This is an old revision of the document!
աղբիւր՝ http://www.catb.org/~esr/faqs/hacker-howto.html
Ինչու այս փաստաթուղթը
Ջարգոնի ֆայլի խմբագիր լինելու և մի քանի այլ հայտնի փաստաթղթերի հեղինակ լինելու պատճառով հաճախ նամակներ եմ ստանում ոգևորված սկսնակներից, ովքեր հարցնում են՝ «Ինչպե՞ս կարող եմ դառնալ հմուտ հաքեր»։ 1996 թվականին նկատեցի, որ այս կարևոր հարցին նվիրված ոչ մի FAQ կամ վեբ փաստաթուղթ չկար, և այդ պատճառով էլ սկսեցի գրել այս մեկը։ Շատ հաքերներ հիմա դա համարում են վերջնական ուղեցույց, ինչը, ենթադրում եմ, նշանակում է, որ այն հենց այդպես էլ կա։ Այնուամենայնիվ, ես չեմ պնդում, թե այս թեմայով բացառիկ հեղինակություն եմ. եթե ձեզ դուր չի գալիս այն, ինչ կարդում եք այստեղ, կարող եք գրել ձեր սեփական տարբերակը։
Եթե այս փաստաթղթի պահված տարբերակն եք կարդում օֆլայն ռեժիմում, դրա ներկայիս տարբերակը գտնվում է հետևյալ հասցեում՝ http://catb.org/~esr/faqs/hacker-howto.html:
Նշում: Այս փաստաթղթի վերջում կա Հաճախ Տրվող Հարցերի (FAQ) ցանկ։ Խնդրում եմ, նախ դրանք կարդացեք՝ երկու անգամ, մինչև ինձ հարցեր ուղարկել։
Այս փաստաթուղթը թարգմանվել է բազմաթիվ լեզուներով՝ արաբերեն, բելառուսերեն, բուլղարերեն, չինարեն, չեխերեն, դանիերեն, հոլանդերեն, էստոներեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, հունարեն, հունգարերեն, իտալերեն, եբրայերեն, ճապոներեն, լիտվերեն, նորվեգերեն, պարսկերեն, լեհերեն, պորտուգալերեն (բրազիլական), ռումիներեն, իսպաներեն, թուրքերեն և շվեդերեն։ Սակայն հաշվի առեք, որ այս փաստաթուղթը երբեմն թարմացվում է, և թարգմանությունները կարող են որոշ չափով հնացած լինել։
Այս փաստաթուղթը զարդարող «հինգ կետ-ինը քառակուսի» դիագրամը կոչվում է գլայդեր։ Դա պարզ նախշ է, որը հետաքրքիր հատկություններ ունի «Կյանք» կոչվող մաթեմատիկական սիմուլյացիայում, որն արդեն տարիներ շարունակ գրավել է հաքերներին։ Կարծում եմ, որ այն լավ խորհրդանիշ է հաքերների համար՝ աբստրակտ, սկզբում մի քիչ առեղծվածային թվացող, բայց մի դարպաս դեպի ամբողջ մի աշխարհ՝ իր բարդ տրամաբանությամբ։ Գլայդերի խորհրդանիշի մասին ավելին կարող եք կարդալ այստեղ։
Եթե այս փաստաթուղթը համարում եք արժեքավոր, խնդրում եմ աջակցեք ինձ Patreon-ի կամ SubscribeStar-ի միջոցով։ Եվ նաև մտածեք աջակցելու մյուս հաքերներին, ովքեր ստեղծել են այն կոդը, որից դուք օգտվում եք, Loadsharers հարթակի միջոցով։ Շատ փոքր, բայց շարունակական նվիրատվությունները կարող են արագ գումարվել և հնարավորություն տալ այն մարդկանց, ովքեր իրենց աշխատանքի պարգևներն են ձեզ նվիրել, ստեղծել նոր արժեքներ։
—
Ո՞վ է հաքերը Ջարգոնի ֆայլում կան «հաքեր» տերմինի մի քանի սահմանումներ, որոնք հիմնականում կապված են տեխնիկական հմտությունների, խնդիրներ լուծելու ու սահմաններ հաղթահարելու հետ։ Սակայն, եթե ցանկանում եք իմանալ ինչպես դառնալ հաքեր՝ միայն երկու սահմանումն են կարևոր։
Կա փորձառու ծրագրավորողների և ցանցային «հրաշագործների» համայնք, ընդհանուր մշակույթ, որը սկիզբ է առնում տասնամյակներ առաջ՝ առաջին թայմշեր մինի-համակարգիչներից և ARPAnet-ի ամենավաղ փորձերից։ Այս մշակույթի անդամներն են առաջինն օգտագործել «հաքեր» տերմինը։ Հաքերները կառուցեցին ինտերնետը։ Հաքերները Unix օպերացիոն համակարգը դարձրել են այն, ինչ կա այսօր։ Հաքերներն ապահովում են Համաշխարհային Ցանցի (World Wide Web) աշխատանքը։ Եթե դուք այս մշակույթի մաս եք, եթե ներդրում եք ունեցել դրանում, և մյուսներն այդ մշակույթում ճանաչում են ձեզ որպես հաքեր, ուրեմն դուք հաքեր եք։
Հաքերի մտածելակերպը սահմանափակված չէ միայն ծրագրային ապահովման մշակույթով։ Կան մարդիկ, ովքեր հաքերի մոտեցումը կիրառում են այլ բաների վրա, ինչպես օրինակ՝ էլեկտրոնիկան կամ երաժշտությունը։ Իրականում, դուք դա կարող եք գտնել ցանկացած գիտության կամ արվեստի բարձրագույն մակարդակներում։ Ծրագրային ապահովման հաքերները ճանաչում են այս մտերիմ հոգիներին այլ բնագավառներում և կարող են նրանց էլ անվանել հաքերներ։ Ոմանք նույնիսկ պնդում են, որ հաքերի բնույթը կախված չէ այն միջավայրից, որի վրա հաքերն աշխատում է։ Բայց այս փաստաթղթում մենք կենտրոնանալու ենք ծրագրային ապահովման հաքերների հմտությունների և մտածելակերպի վրա, ինչպես նաև այն մշակույթի ավանդույթների վրա, որտեղից էլ ծագել է «հաքեր» տերմինը։
Կա մարդկանց մեկ այլ խումբ, ովքեր բարձրաձայն իրենց հաքեր են անվանում, բայց իրականում այդպես չեն։ Սա հիմնականում դեռահաս տղաներ են, ովքեր հաճույք են ստանում համակարգիչներ կոտրելուց կամ հեռախոսային համակարգերն ուսումնասիրելուց։ Իրական հաքերներն այս մարդկանց անվանում են «կրակերներ» և ոչ մի կապ չեն ցանկանում ունենալ նրանց հետ։ Իրական հաքերները հիմնականում կարծում են, որ կրակերները ծույլ, անպատասխանատու և այնքան էլ խելացի չեն։ Նրանք պնդում են, որ անվտանգության համակարգ կոտրելն ապացուցում է, որ դու հաքեր չես, ինչպես մեքենաները գողանալն ապացուցում է, որ դու ավտոմոբիլային ինժեներ չես։ Ցավոք, շատ լրագրողներ և գրողներ խաբվել են և օգտագործել «հաքեր» բառը՝ նկարագրելու կրակերներին։ Սա հաքերներին անչափ զայրացնում է։
Հիմնական տարբերությունը սա է՝ - Հաքերները ստեղծում են, - Կրակերները կոտրում են։
Եթե ուզում եք հաքեր դառնալ, շարունակեք կարդալ։ Եթե ուզում եք կրակեր դառնալ, այցելեք alt.2600 խմբի նյուզգրուպը և պատրաստվեք 5-10 տարվա բանտարկության՝ հասկանալով, որ այնքան էլ խելացի չեք, որքան կարծում էիք։ Եվ սա ամենն է, ինչ պատրաստվում եմ ասել կրակերների մասին։